Bu sene "Radyo ve Güven" teması altında kutlanan 13 Şubat Dünya Radyo Günü'nde UNESCO, günümüzde sosyal medya ve dijital kanallardaki iletişim imkanlarıyla birlikte yanlış bilginin daha hızlı yayıldığını, dezenformasyonun dinleyici-okur güvenini zedelediğini ve buna karşın radyonun halen daha en güvenilir kanallarından biri olduğunu söylüyor. Biz de bu programda medyada dezenformasyonu konuşuyor ve farklı yüzleriyle iklim dezenformasyonu ile çözüm önerilerini Teyit’in Yazı İşleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca ile birlikte ele alıyoruz.
Google’da iklimle ilgili 78 terim arandığında çıkan her beş sonuçtan birinin fosil yakıt şirketleri tarafından yerleştirildiğine dair bir rapor geçtiğimiz haftalarda The Guardian gazetesi tarafından yayımlandı. The Guardian’ın bu raporu birlikte hazırladığı InfluenceMap adlı düşünce kuruluşunun Kıdemli Veri Analisti Jake Carbone: ‘‘Petrol ve gaz sektörü, iklim bilimine artık itiraz etmiyor ancak bunun yerine karbonsuzlaşma konusundaki kamuoyu tartışmalarını kendi lehine etkilemeye çalışıyor.’’ diyor.
Spotify son zamanlarda Covid-19 konusunda dezenformasyona neden olmasıyla eleştirilse de, popüler ses platformu iklim savunucularının da tepkisini çekiyor. Spotify’ın 100 milyon dolar ödeyerek transfer ettiği podcast yayıncısı Joe Rogan’ın iklim kriziyle ilgili şüphelerinin olduğunu söylemesi platformu iklim dezenformasyonu tartışmalarının merkezine taşıdı.
Amazon, Ikea, Nestlé ve Unilever gibi dünyanın en büyük 25 şirketinin ‘net sıfır’ taahhütlerinin incelendiği Corporate Climate Responsibility raporu, şirketlerin iklim hedeflerinin başarısızlığa mahkum olduğunu belirtiyor. Buna göre şirketler bugünkü taahhütleriyle 2030’da ortalama yüzde 23’lük bir salım kesintisi yapılabiliyor, net sıfır için büyük ölçüde karbon offset’leri adı verilen, tartışmalı karbon dengeleme yöntemleri kullanılıyor.
Bunlar son dönemde iklim dezenformasyonu ile ilgili karşımıza çıkan haberlerden sadece birkaçı. İklim eyleminin önündeki en önemli engellerden biri olan iklim dezenformasyonu, Hasat’ın bu haftaki ana konusu.
Türkiye’nin önde gelen doğrulama platformu Teyit’in Yazı İşleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca ile birlikte ele aldığımız konuda yanıt aradığımız sorular şöyle:
- İklim dezenformasyonu nedir? Neden önemlidir? Sorumluları kimlerdir?
- Dijital iletişim kanalları iklim dezenformasyonun yayılmasında elverişli rol oynayabiliyor mu? Nasıl? Mesele, işin içine algoritmalar girdiğinde karmaşıklaşıyor mu?
- Greenwashing bir iklim dezenformasyonu taktiği midir? En sık maruz kaldığımız greenwashing tipi olan kurumsal greenwashingi nasıl tespit edeceğimiz ve buna nasıl yanıt vereceğimiz konusunda uzlaşıda olduğumuz bir çerçeve var mı? Doğrulama kuruluşları bu konuyu kendi arasında nasıl tartışıyor?
- Türkiye’de iklim dezenformasyonu konusunda belirli kalıplar var mı? Neler?
- Haberi tüketen ve üreten okurun bu dezenformasyondan korunması mümkün mü? Neler yapılabilir?
